Najlepszy czas na planowanie ogrodu to czas, w którym planujesz budowę domu. I nie mam tu na myśli tego, od czego zaczyna większość osób – czyli od kupowania przypadkowych roślinek, sadzenia ich bez pomysłu na trawniku, a potem przenoszenia ich non stop w inne miejsce, bo przeszkadzają w budowie garażu albo urosły za duże. Nie. Kluczem do udanego ogrodu jest przemyślenie układu funkcjonalnego.

W tym artykule podpowiem Ci na co zwrócić uwagę już na etapie projektowania zagospodarowania działki. Planowanie ogrodu to dużo więcej, niż tylko sadzenie roślin. Najważniejsze jest przemyślane urządzenie przestrzeni. Jeżeli zablokujesz sobie przejazd przez działkę, przez niefortunne ustawienie budynków, to już nic z tym nie zrobisz i będziesz musiał z tym żyć. Natomiast, gdy posadzisz roślinę w złym miejscu, to będziesz mógł ją przenieść, bez większych problemów. Dlatego dobry plan już na etapie projektowania domu to podstawa świetnego ogrodu!

Jak to zrobić? Zaczynasz od zastanowienia się, czego potrzebujesz. Garaż? Wiata samochodowa z fotowoltaiką na dachu? Sauna? Warzywnik? Sad? Plac zabaw dla dzieci? Ustronne miejsce na hamak? 

Potem wszystkie rzeczy z Twojej listy rozmieszczasz na działce. Zastanawiasz się z której strony masz piękne widoki, a z której lepiej się osłonić, gdzie najlepiej postawić domek dla dzieci, a gdzie zrobić strefę wypoczynkową. Dopiero na tej postawie wychodzi Ci lokalizacja rabat, ścieżek do różnych części ogrodu i utwardzenia działki. A na samym, samym końcu wybierasz rośliny.

Zacznijmy od tego, że projekt budowlany to nie projekt ogrodu i, jako taki, rządzi się innymi prawami. Projektant przygotuje dla Ciebie projekt zagospodarowania działki, na którym umieści między innymi budynek, tereny utwardzone i instalacje, ale nie przemyśli wielu rzeczy, które dla Ciebie, jako użytkownika ogrodu, będą istotne. Dlatego sam zastanów się nad tym.

Planujesz w przyszłości budowę dodatkowego budynku gospodarczego, garażu lub wiaty samochodowej? Nie zachowuj tych planów tylko dla siebie, ale powiedz o tym projektantowi! Nawet jeżeli nie zamierzasz ich budować już teraz, to warto od razu uwzględnić je na projekcie zagospodarowania, żeby później bez problemu zmieściły się na działce. 

Przykład:

Ustaliłam z inwestorem wstępną lokalizację domu, ale po szczegółowej rozmowie okazało się, że za kilka lat chce również postawić garaż na zgłoszenie. Narysowałam na mapie oba budynki i okazało się, korzystniej jest przesunąć budynek mieszkalny o 2 m względem pierwotnych ustaleń. Jeżeli nie zapytałabym inwestora o dalsze plany, to po wybudowaniu garażu nie byłoby widać wejścia do budynku mieszkalnego, a z kuchni roztaczał by się widok na ścianę garażu. Dlatego takie rzeczy lepiej ustalić wcześniej. Dla architekta to jest o jeden prostokąt więcej na mapie roboczej, a dla Ciebie pewność, że nie będziesz mieć później problemów. 

Jeżeli działka, na której planujesz wybudować dom jest duża, to najczęściej taki dojazd faktycznie się przydaje. Będziesz z niego korzystał, żeby opróżnić szambo, dowieźć materiały budowlane i kompost do ogrodu, a drewno do drewutni. Dlatego dopilnuj, żeby zaproponowany przez architekta układ budynków, nie zablokował Ci tej możliwości. Lepiej od razu uwzględnić to w planach, żeby później nie musieć latać z taczkami. Warto pamiętać o zrobieniu drugiej bramy, jeżeli nie planujesz ogrodzić od razu całej działki. 

Jeżeli projekt zakłada budowę szamba lub oczyszczalni ścieków, to musisz pamiętać o tym, żeby zapewnić do nich dojazd w celu opróżnienia zbiornika. Bywa, że projektant o tym nie pomyśli i zaprojektuje w miejscu przejazdu skarpy.

Przykład:

Inwestor miał podłużną działkę. Pod zabudowę była przeznaczona jedynie frontowa część działki i tą część planował ogrodzić. Jednak konieczne było przewidzenie dojazdu do tylnej części działki, ze względu na możliwość realizacji drugiego budynku. Dlatego przewidziałam przejazd północną stroną działki i 2 bramy ogrodzeniowe.

Architekt nie musi pokazywać ogrodzenia na projekcie zagospodarowania działki, natomiast Ty powinieneś o tym pomyśleć. Zastanów się nad typem i szerokością bramy ogrodzeniowej. Brama przesuwna będzie wymagała pozostawienia wolnego miejsca na przesunięcie bramy, a brama dwuskrzydłowa będzie wymagała pozostawienia miejsca przed bramą, żeby móc otworzyć oba jej skrzydła. 

Furtkę najlepiej zlokalizować na wprost drzwi wejściowych. Zwróć na to uwagę, bo czasem zdarza się, że projektant w tym miejscu niefortunnie zaplanuje skrzynki prądu i gazu.

Przykład

Brama przesuwna musi mieć przewidziane miejsce gdzie może się przesunąć. Nie powinny z nią kolidować zaprojektowane przez projektanta skrzynki prądu lub gazu.

Zapisz się na newsletter i odbierz darmowy fragment poradnika dla osób planujących budowę domu: „Projekt domu. Od pustej działki do pozwolenia na budowę”

Jest genialny! Nie tylko sama tak twierdzę, ale spływają również do mnie pozytywne recenzje od osób, które już go kupiły!

Musisz przewidzieć miejsce na postój samochodów, plac do manewrowania oraz dojście do domu. Pamiętaj również o tym, żeby uwzględnić przejście pomiędzy wjazdem do garażu lub parkingiem, a wejściem do domu. 

Najlepiej, gdy tego utwardzenia będzie, jak najmniej, ale wystarczająco. Jeżeli wykonasz zbyt dużo utwardzenia, to możesz mieć problem z odprowadzeniem wody podczas ulewnych deszczy i działkę będzie zalewać. 

Jeżeli dla działki konieczne będzie wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej (odrolnienie), to lokalizacja utwardzenia będzie mieć niemałe znaczenie. Pod budowę budynku mieszkalnego, można bezpłatnie odrolnić do 500m2 działki. Wszystko powyżej jest płatne. Dlatego w takim przypadku, trzeba naprawdę dobrze przemyśleć lokalizację utwardzenia. Jeżeli zmienisz je na budowie w jakikolwiek sposób, to każda nadwyżka powyżej już odrolnionego terenu, będzie dodatkowo płatna.

Zastanów się nad tym, ile potrzebujesz miejsc postojowych.

Projektant musi zapewnić na działce miejsca postojowe, których ilość  jest określona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (często jest to jedynie jedno miejsce). Jednak w obecnych czasach, to stanowczo za mało. Według mnie absolutne minimum to dwa miejsca parkingowe, a jeżeli masz starsze dzieci, albo lubisz robić domówki, to przyda Ci się ich więcej.

Jeżeli przeprowadzasz się z mieszkania do domu, to możesz nie zdawać sobie sprawy z tego, ile sprzętów będzie Ci potrzebnych. Kosiarka, łopata, grabie, drabina, wąż ogrodowy, wertykulator, piła, nożyce i sekator to tylko kilka z nich. Jeżeli planujesz własne warzywa lub owoce, to będzie tego jeszcze więcej. Dlatego już teraz pomyśl o tym, gdzie będziesz je przechowywać. Nawet jeśli będziesz mieć garaż, to jest wysokie prawdopodobieństwo, że zabraknie Ci miejsca na ogrodowe niezbędniki. Przyda Ci się wówczas tzw. domek ogrodnika.

Projektant musi przewidzieć jakiekolwiek miejsce na kosze na śmieci, ale niekoniecznie przewidzi to sensownie. Prawdopodobnie ulokuje je gdziekolwiek na utwardzeniu (żeby wykazać w projekcie, że takie miejsce się znajdzie). Śmietnik warto zlokalizować z dala od furtki i możliwie nie przed wejściem do domu. Można go umieścić w pobliżu bramy wjazdowej lub w części gospodarczej działki np. obok garażu lub budynku gospodarczego. Warto przewidzieć miejsce o wymiarach 1,7m x 3,0m, wówczas zmieszczą się 4 kosze i zostanie trochę miejsca na manewrowanie nimi.

Planujesz kominek? Zastanów się  nad tym, gdzie umieścić drewutnie.

Nie powinna być ona zbytnio oddalona od domu, żebyś mógł z niej wygodnie przynieść drewno do kominka, nawet podczas śniegów.

Jeśli do tej pory nie miałeś własnego ogrodu, to jest to element, o którym możesz łatwo zapomnieć. Może Ci się teraz wydawać, że skoro nie planujesz uprawy własnych warzyw, to kompostownik nie jest Ci potrzebny. Jednak to nieprawda, gdzieś będziesz musiał gromadzić skoszoną trawę, liście z trawnika i resztki kuchenne. A kompost to skarb dla ogrodu.

Ta lista ma uzupełnić lukę pomiędzy tym, co zrobi dla Ciebie projektant, przygotowując dokumentację do pozwolenia na budowę, a tym, co wchodziłoby już w zakres projektu ogrodu. Nie musisz wykonywać projektu ogrodu, natomiast sam musisz przemyśleć sporo kwestii, które będą rzutować na wygodę korzystania z Twojego przyszłego ogrodu.